سرسیلندر یکی از مهمترین اجزای موتور احتراق داخلی است که وظایف حیاتی متعددی را بر عهده دارد. این قطعه نقش بسزایی در عملکرد، راندمان و طول عمر موتور ایفا میکند. در این مقاله به علائم خرابی و روشهای نگهداری و تعمیر آن میپردازیم.
علائم خرابی سر سیلندر
کاهش سطح روغن موتور یا آب رادیاتور
نشت روغن به داخل سیستم خنک کننده: اگر روغن موتور با آب ردیاتور مخلوط شود، رنگ روغن به صورت شیرقهوه ای (مثل شیرکاکائو) درمیآید.
کاهش آب رادیاتور بدون نشتی ظاهری: آب رادیاتور به دلیل نفوذ به محفظه سیلندر کم میشود و ممکن است دود سفید از اگزوز خارج شود.
دود سفید غلیظ از اگزوز
اگر سرسیلندر ترک خورده یا واشر آن خراب باشد، آب رادیاتور به داخل محفظه احتراق نفوذ میکند و باعث خروج دود سفید و غلیظ (بوی شیرین یا بخار آب) از اگزوز میشود، مخصوصاً در حالت کارکرد آرام یا هنگام گازدادن.
کاهش قدرت موتور و روشن شدن چراغ چک
نقص در احتراق: نفوذ آب یا روغن به محفظه سیلندر باعث کاهش تراکم و عملکرد ضعیف موتور میشود.
چراغ چک موتور: ممکن است سنسورهای موتور خطاهای مربوط به مخلوط شدن سوخت با آب یا روغن را تشخیص دهند.
افزایش دمای موتور (داغ کردن)
خرابی واشر سرسیلندر یا ترک آن باعث اختلال در سیستم خنک کاری میشود و موتور سریعتر داغ میکند.
وجود حباب در رادیاتور یا مخزن انبساط
هنگام روشن بودن موتور، اگر حباب های هوا در رادیاتور یا مخزن انبساط دیده شود، نشانه نفوذ گازهای احتراق به داخل سیستم خنککننده است.
روغن آلوده در میل سوپاپ یا درپوش روغن
اگر کف یا مواد شیری رنگ روی درپوش روغن یا میل سوپاپ دیده شود، نشانه مخلوط شدن آب با روغن است.
صدای غیرعادی موتور (کوبیدن)
در برخی موارد، کاهش تراکم سیلندر به دلیل خرابی سرسیلندر باعث صدای کوبیدن یا ضربه زدن موتور میشود.
تست تراکم سیلندر نامتعادل
اگر تست تراکم سیلندرها انجام شود، اختلاف فشار بین سیلندرها (به ویژه سیلندرهای مجاور) میتواند نشانه خرابی واشر یا ترک سرسیلندر باشد.
بوی سوختگی یا بخار آب از موتور
در صورت خرابی شدید، ممکن است بوی روغن سوخته یا بخار آب از محفظه موتور استشمام شود.
نشتی روغن یا آب از اطراف سرسیلندر
اگر روغن یا آب از محل اتصال سرسیلندر به بلوک سیلندر نشت کند، احتمال خرابی واشر یا تابیدگی سرسیلندر وجود دارد.
دلایل خرابی سرسیلندر
-
گرم شدن بیش ازحد موتور (داغ کردن)
-
سفت کردن نادرست پیچ های سرسیلندر (ترتیب و گشتاور نامناسب)
-
تعویض نکردن به موقع واشر سرسیلندر
-
ترک خوردگی به دلیل یخزدگی آب رادیاتور
-
فرسودگی یا خوردگی سرسیلندر
نکات مهم انتخاب و خرید سرسیلندر
سرسیلندر چدنی: مقاومت بالا در برابر حرارت، مناسب برای موتورهای قدیمی.
سرسیلندر آلومینیومی: سبکتر و خنککاری بهتر، اما حساس به دفرمه شدن در اثر حرارت زیاد.
از خرید سرسیلندر بی کیفیت و تقلبی خودداری کنید (به ویژه نمونه های چینی ارزان قیمت).
بررسی سلامت فیزیکی (در صورت خرید دست دوم)
عدم ترک خوردگی: با تست فشار (ترک یاب) یا رنگ نفوذی بررسی شود.
صافی سطح: سطح اتصال به بلوک سیلندر باید کاملاً صاف باشد.
عدم خوردگی در کانال های آب و روغن.
نوع سرسیلندر (اصل، بازسازی شده یا نو)
سرسیلندر نو اورجینال: بهترین گزینه اما گرانتر.
سرسیلندر بازسازی شده (Reco): اگر به خوبی ماشینکاری شده باشد، گزینه مقرون بهصرفه است.
سرسیلندر دست دوم: فقط در صورت اطمینان از سلامت و عدم تاب برداشتن.
قطعات همراه (کیت سرسیلندر)
برخی فروشندگان سرسیلندر را همراه با کیت تعمیری (واشر سرسیلندر، پیچ های سرسیلندر، اورینگها و سوپاپها) میفروشند.
پیچ های سرسیلندر حتماً باید نو باشند (پیچهای قدیمی ممکن است کشش لازم را نداشته باشند).
تست تراز و تاب بودن
قبل از نصب، سرسیلندر باید تست تراز (Straightness) شود. اگر سرسیلندر تاب داشته باشد، حتی با واشر نو نیز نشتی خواهد داشت.
جمعبندی
- تطابق دقیق با مدل خودرو
- جنس مرغوب (چدن یا آلومینیوم باکیفیت)
- سلامت فیزیکی (عدم ترک و تاب)
- برند معتبر و گارانتی دار
- مشورت با مکانیک قبل از خرید
اگر این نکات را رعایت کنید، میتوانید یک سرسیلندر مناسب و بادوام خریداری کنید و از مشکلات بعدی جلوگیری نمایید.
نکات نگهداری از سرسیلندر
نگهداری صحیح از سرسیلندر و انجام به موقع تعویض آن، نقش کلیدی در سلامت موتور خودرو دارد. در این بخش، نکات نگهداری، علائم نیاز به تعویض و روش صحیح تعویض سرسیلندر را بررسی میکنیم.
۱. جلوگیری از داغ کردن موتور
-
سیستم خنک کننده را مرتب چک کنید (سطح آب رادیاتور، سلامت ترموستات، پمپ آب و فن).
-
از آب رادیاتور باکیفیت و ضدجوش استفاده کنید.
-
در صورت مشاهده افزایش دمای موتور، بلافاصله توقف کنید.
۲. استفاده از روغن موتور مناسب
-
روغن موتور را به موقع تعویض کنید (هر ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر بسته به نوع روغن).
-
از روغن با گرید مناسب (طبق دفترچه خودرو) استفاده کنید تا از رسوب گذاری جلوگیری شود.
۳. بازرسی نشتی روغن و آب
-
هر ماه سطح روغن و آب رادیاتور را چک کنید.
-
در صورت مشاهده کف روغن (رنگ شیرقهوه ای) یا کاهش آب رادیاتور بدون نشتی ظاهری، احتمال خرابی واشر سرسیلندر وجود دارد.
۴. سفت کردن پیچ های سرسیلندر در صورت نیاز
برخی موتورها پس از گرم و سرد شدن نیاز به بازبینی گشتاور پیچ های سرسیلندر دارند (مخصوصاً بعد از تعویض واشر).
بیشتر بخوانید: اهمیت سرویس دورهای خودرو
روش صحیح تعویض سرسیلندر
۱. آمادهسازی قبل از تعویض
-
موتور را خنک کنید تا از آسیبهای حرارتی جلوگیری شود.
-
باتری را قطع کنید و اتصالات برقی را باز کنید.
-
تسمه تایم و متعلقات را جدا کنید (در برخی خودروها نیاز به باز کردن میل تایم است).
۲. باز کردن سرسیلندر
-
پیچ های سرسیلندر را به ترتیب مشخص و با گشتاور مناسب باز کنید (معمولاً از مرکز به بیرون).
-
سرسیلندر را با احتیاط بلند کنید تا به سوپاپ ها یا میل سوپاپ آسیب نرسد.
۳. بررسی و تمیزکاری
-
سطح بلوک سیلندر و سرسیلندر را از ذرات سوختگی و واشر قدیمی پاک کنید.
-
کانال های آب و روغن را بررسی کنید تا مسدود نباشند.
۴. نصب سرسیلندر جدید یا بازسازی شده
-
واشر سرسیلندر نو را نصب کنید (از چسبهای اضافی استفاده نکنید).
-
پیچ های سرسیلندر را با گشتاور و ترتیب مشخص سفت کنید (معمولاً در دو مرحله + گشتاور نهایی).
-
در برخی موتورها نیاز به گرم کردن موتور و تنظیم مجدد گشتاور است.
۵. مونتاژ مجدد و تست
-
تسمه تایم، شیلنگ ها و اتصالات را ببندید.
-
سیستم خنک کننده را هواگیری کنید.
-
روغن موتور و فیلتر را تعویض کنید.
-
پس از روشن کردن موتور، نشت روغن یا آب را بررسی کنید.
نکات پایانی برای افزایش عمر سرسیلندر
- از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری کنید.
- هرگز روی موتور داغ، آب سرد نریزید (احتمال ترکخوردگی).
- از واشر سرسیلندر باکیفیت استفاده کنید.
- پس از تعویض، در کیلومترهای اولیه فشار زیادی به موتور وارد نکنید.
اگر این نکات را رعایت کنید، عمر موتور خودرو افزایش یافته و از هزینه های سنگین تعمیرات جلوگیری میشود.
خرابی سرسیلندر در صورت بیتوجهی میتواند منجر به آسیبهای جبرانناپذیر به موتور شود. تشخیص بهموقع علائم و تعمیر اصولی، هزینههای تعمیرات را کاهش داده و عمر موتور را افزایش میدهد.
در فروشگاه اینترنتی مستر سوپاپ خرید آسان لوازم خودرو با بهترین قیمت را تجربه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت سفارش با ما تماس حاصل نمایید.