خودروها برای فراهم کردن آسایش و راحتی سرنشینان در فصول گرم سال، به سیستمهای تهویه مطبوع یا کولر مجهز شدهاند. کولر خودرو نه تنها دمای داخل کابین را کاهش میدهد، بلکه با کاهش رطوبت هوا، از تعریق و احساس ناخوشایند جلوگیری میکند. این سیستم با استفاده از فرآیندهای ترمودینامیکی و انتقال حرارت، هوای خنک و مطبوعی را در اختیار سرنشینان قرار میدهد و تجربه رانندگی را لذتبخشتر میکند. در این مقاله، به بررسی اجزای اصلی، نحوه عملکرد و نکات مهم در نگهداری سیستم کولر خودرو میپردازیم.
نحوه سرویس کردن کولر خودرو
کمپرسور: با روشن کردن خودرو و فعال کردن کولر (A/C)، بررسی کنید که کمپرسور روشن میشود و صدای کارکرد نرمال دارد. اگر کمپرسور روشن نمیشود، ممکن است مشکل از کمبود گاز، خرابی کلاج یا ایراد الکتریکی باشد.
خنککنندگی: اگر هوا به اندازه کافی سرد نیست، احتمالاً گاز کولر کم شده یا کندانسور/اواپراتور مشکل دارد.
شارژ گاز کولر (در صورت نیاز)
ابزار مورد نیاز: دستگاه شارژ گاز مخصوص کولر خودرو، گاز R134a (یا نوع توصیه شده توسط سازنده)، روغن مخصوص کمپرسور (PAG یا ESTER)
مراحل شارژ
-
-
اتصال دستگاه شارژ به پورت low-pressure (معمولاً با درپوش آبی یا مشکی روی لولههای کولر).
-
خودرو را روشن کرده و کولر را روی حداکثر سرمایش و دور فن بالا تنظیم کنید.
-
مقدار گاز و فشار سیستم را طبق مشخصات فنی خودرو تنظیم کنید (اطلاعات معمولاً در دفترچه راهنما یا برچسب زیر کاپوت ذکر شده).
-
در صورت کمبود گاز، به آرامی گاز و روغن اضافه کنید.
-
توجه: اگر سیستم کاملاً خالی است، ابتدا باید علت نشت پیدا و برطرف شود.
بررسی نشت گاز
روشهای تشخیص نشت: اسپری آب صابون روی اتصالات و لولهها (حبابforming نشانه نشت است). دستگاه UV (در صورت وجود رنگ فلورسنت در سیستم). دتکتور نشت گاز (دستگاه الکترونیکی مخصوص).
نقاط شایع نشت: اورینگهای اتصالات، کندانسور (معمولاً جلوی رادیاتور)، اواپراتور (داخل داشبورد)
تمیز کردن یا تعویض فیلتر کابین
محل فیلتر: معمولاً پشت جعبه دستکش (گلاوباکس) یا زیر داشبورد.
مراحل
-
-
جعبه دستکش را باز کرده و فیلتر را خارج کنید.
-
در صورت امکان با هوای فشرده تمیز کنید یا آن را تعویض نمایید.
-
فیلتر جدید را نصب کنید.
-
بررسی کندانسور و رادیاتور
کندانسور (مبدل حرارتی جلو رادیاتور): از عدم وجود گردوغبار یا برگ بین پرهها اطمینان حاصل کنید. در صورت آسیب دیدگی پرهها، آن را تعمیر یا تعویض کنید.
تخلیه و تعویض روغن کمپرسور
در صورت تعمیر سیستم یا نشت شدید، ممکن است نیاز به تخلیه روغن قدیمی و افزودن روغن جدید باشد (مقدار روغن باید مطابق دفترچه مشخصات باشد).
بیشتر بخوانید: راه هایی کاهش مصرف سوخت
تست نهایی عملکرد
پس از سرویس، سیستم را با روشن کردن کولر روی حداکثر سرمایش تست کنید.
هوای خروجی باید پس از چند دقیقه سرد شود.
کمپرسور باید بدون صداهای غیرعادی کار کند.
هشدار ها
-
اگر تجربه کافی ندارید، سرویس کولر را به مکانیک متخصص بسپارید.
-
استفاده از گاز یا روغن نامناسب میتواند به سیستم آسیب بزند.
-
گاز R134a قابل اشتعال نیست، اما در صورت نشت در فضای بسته خطر خفگی دارد.
اگر پس از سرویس، کولر هنوز مشکل دارد، ممکن است نیاز به بررسی کمپرسور، اواپراتور یا مدار الکتریکی باشد که در این صورت باید به متخصص مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: علت داغ کردن موتور ماشین و راه هایی جلو گیری از آن
چگونه کولر خودرو را راه اندازی کنیم
ابتدا موتور خودرو را روشن کنید (کولر خودرو در حالت خاموش بودن موتور کار نمیکند).
تنظیم دما
اهرم یا دکمهٔ تنظیم دما را روی حالت سرد (Cold یا آبی) قرار دهید. در برخی خودروها، این کار با چرخاندن دیال یا فشار دادن دکمهٔ کاهش دما انجام میشود.
فعالکردن سیستم تهویه
دکمه A/C (کولر) را فشار دهید تا چراغ آن روشن شود (این نشاندهنده فعالشدن کمپرسور کولر است).
تنظیم سرعت فن
سرعت فن را با استفاده از دکمههای سرعت (۱ تا ۴ یا بیشتر) تنظیم کنید. هرچه سرعت فن بیشتر باشد، هوای خنکتر با شدت بیشتری جریان مییابد.
انتخاب حالت جریان هوا
میتوانید انتخاب کنید که هوا از کدام دریچهها خارج شود:
حالت گردش هوا (Recirculation) برای خنککردن سریعتر (هوای داخل خودرو مجدداً خنک میشود).
حالت دریافت هوای بیرون (Fresh Air) اگر ترجیح میدهید هوای تازه وارد شود.
تنظیم جهت باد
دریچههای هوا را طوری تنظیم کنید که باد به سمت موردنظر شما (صورت، پاها یا ترکیبی) هدایت شود.
نکات مهم
-
اگر کولر خودرو بهخوبی خنک نمیکند، ممکن است گاز کولر کم باشد یا کمپرسور مشکل داشته باشد که در این صورت باید به مکانیک مراجعه کنید.
-
در روزهای گرم، ابتدا پنجرهها را کمی باز کنید تا هوای گرم خارج شود، سپس کولر را روشن کنید تا کارایی بهتری داشته باشد.
-
اگر بوی نامطبوعی از کولر میآید، ممکن است فیلتر کابین نیاز به تعویض داشته باشد.
اگر پس از روشن کردن کولر، صدای غیرعادی شنیدید یا خنککنندگی آن کم بود، بهتر است خودرو را برای بررسی به یک متخصص نشان دهید.
بیشتر بخوانید: اهمیت سرویس دورهای خودرو
نکات کلیدی در استفاده هرچه بهتر از کولر خودرو
روشن کردن اصولی کولر
-
پس از استارت زدن، بلافاصله کولر را روی دور بالا نزنید (به موتور و کمپرسور فشار وارد میشود).
-
ابتدا پنجرهها را باز کنید تا هوای گرم داخل تخلیه شود، سپس کولر را روشن نمایید.
-
در روزهای بسیار گرم، ابتدا حالت “فقط فن” (بدون A/C) را برای چند دقیقه فعال کنید تا هوای گرم سیستم خارج شود.
تنظیم هوشمندانه دما و فن
دمای مناسب: بین ۲۲-۲۴°C (دمای خیلی پایین باعث افزایش مصرف سوخت و استهلاک سیستم میشود).
سرعت فن: در شروع کار از دور متوسط (۲ یا ۳) استفاده کنید و پس از خنک شدن فضای داخلی، آن را کاهش دهید.
حالت گردش هوا (Recirculation): در شهرها یا ترافیک فعال کنید تا هوای آلوده بیرون وارد نشود. جادههای باز یا پس از خنک شدن خودرو، غیرفعال کنید تا از هوای تازه استفاده شود.
جهتدهی صحیح دریچهها
-
باد را مستقیماً به صورت نگیرید (سبب خشکی چشم و پوست میشود).
-
دریچهها را به سمت بالا تنظیم کنید تا هوای سرد به صورت طبیعی پایین بیاید.
-
در خودروهای چندنفره، دریچهها را به سمت عقب نیز هدایت کنید تا هوای خنک به همه برسد.
نگهداری پیشگیرانه
فیلتر کابین: هر ۱۵,۰۰۰ کیلومتر یا حداقل سالی یکبار تعویض/تمیز شود (از بوی نامطبوع و کاهش airflow جلوگیری میکند).
کندانسور: سالی یکبار پرههای آن را از گردوغبار و برگ پاک کنید (گرمای بیشازحد، کارایی کولر را کاهش میدهد).
گاز کولر: اگر سرمایش ضعیف شده، به مکانیک مراجعه کنید (خوددرمانی با کپسولهای آماده ممکن است به سیستم آسیب بزند).
خاموش کردن صحیح کولر
۲-۳ دقیقه قبل از رسیدن به مقصد، A/C را خاموش کنید اما فن را روشن بگذارید تا رطوبت اواپراتور خشک شود (جلوگیری از رشد قارچ و بوی بد).
در فصل سرد، ماهی یکبار کولر را ۱۰ دقیقه روشن کنید تا روغن کمپرسور در سیستم جریان یابد.
کاهش مصرف سوخت
در سرعتهای پایین (ترافیک) پنجرهها را پایین بکشید و کولر را خاموش کنید. در سرعتهای بالا (بیش از ۶۰ km/h) پنجرهها را ببندید و از کولر استفاده کنید (کشش هوا مصرف سوخت را بیشتر از کولر افزایش میدهد).
توجه به نشانههای خرابی
-
کمپرسور روشن نمیشود → احتمالاً کمبود گاز یا مشکل الکتریکی.
-
هوا سرد اما بوی نامطبوع دارد → فیلتر کابین یا اواپراتور آلوده است.
-
آب چکه میکند داخل ماشین → دریچه تخلیه اواپراتور مسدود شده.
با رعایت این نکات، هم کارایی کولر افزایش مییابد، هم عمر سیستم بیشتر شده و هم مصرف سوخت بهینه میشود.
راهاندازی صحیح و نگهداری مناسب این سیستم برای اطمینان از عملکرد بهینه و طول عمر آن ضروری است. با رعایت نکات گفته شده، میتوانید از عملکرد صحیح و پایدار سیستم کولر خودروی خود اطمینان حاصل کرده و در تمام طول سال از هوای مطبوع داخل کابین لذت ببرید.
در فروشگاه اینترنتی مستر سوپاپ خرید لوازم خودرو با بهترین قیمت را تجربه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت سفارش با ما تماس حاصل نمایید.